Δυσγραφία

ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η γραφή είναι ένα μέσο επικοινωνίας, το οποίο δίνει τη δυνατότητα να εκφράσει κανείς τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις ιδέες του. Η γραφή είναι μια δραστηριότητα που χρησιμοποιείται όταν, παιδιά και ενήλικες, γράφουν ιστορίες, συμπληρώνουν γραπτά τεστ, γράφουν μηνύματα σε οικογένεια και φίλους, συμπληρώνουν έντυπα κτλ. και υποστηρίζει τους μαθητές στις ακαδημαϊκές τους δραστηριότητες επιτρέποντάς τους να μεταφέρουν γραπτές πληροφορίες ευανάγνωστα και αποδοτικά όταν πραγματοποιούν γραπτές εργασίες, σε λογικά χρονικά πλαίσια.

            Η ωριμότητα, οι περιβαλλοντικές εμπειρίες και τα ενδιαφέροντα επηρεάζουν τις πρώτες προσπάθειες των παιδιών στην αντιγραφή γραμμάτων. Από τα τέσσερα ως τα έξη τους χρόνια, τα παιδιά μπορεί να έχουν πετύχει γραφική ετοιμότητα. Αν όμως, διδαχτούν γραφή πριν είναι έτοιμα, ίσως αποθαρρυνθούν και αναπτύξουν φτωχότερες γραφικές συνήθειες που θα είναι δύσκολο να διορθωθούν μετά.

 

Πίνακας 1: Αναπτυξιακή πορεία της γραφής

 

Αναπτυξιακή πορεία γραφής

Ηλικία

Μουτζούρες σε χαρτί

10-12 μηνών

Εισαγωγή οριζόντιων, κάθετων και κυκλικών σχημάτων 

2 χρονών

Αντιγραφή οριζόντιας γραμμής, κάθετης γραμμής και κύκλου

3 χρονών

Αντιγραφή σταυρού,  δεξιά και αριστερή διαγώνια γραμμή, τετράγωνο, μερικά γράμματα και αριθμούς και ίσως είναι σε θέση να γράψει το δικό του όνομα

4-5 χρονών

Αντιγραφή τριγώνου, γράφει το δικό του όνομα, αντιγράφει περισσότερα πεζά και κεφαλαία γράμματα

5-6 χρονών

Αντιγραφή λοξού σταυρού.

6-8 χρονών

Η γραφή γίνεται αυτόματη, οργανωμένη και χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη ιδεών.

8-9 χρονών

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Πηγή: Feder, K., & Majnemer, A. (2007)

            Η γραφή απαιτεί την ολοκλήρωση των αισθητικοκινητικών δεξιοτήτων (χαμηλού επιπέδου) και των γνωστικών δεξιοτήτων (υψηλού επιπέδου). Οι αισθητικοκινητικές δεξιότητες της γραφής περιλαμβάνουν την όραση, την ακουστική επεξεργασία και τον οπτικοκινητικό συντονισμό. Παραδείγματος χάριν, για το σχήμα των γραμμάτων χρειάζονται το οπτικό, το κινητικό, το αισθητηριακό και το αντιληπτικό σύστημα. Οι γνωστικές δεξιότητες περιλαμβάνουν τον εκτελεστικό σχεδιασμό και τη χρήση της μνήμης για τις λέξεις. Επίσης, η γραφή απαιτεί και συγκεκριμένες γλωσσικές δεξιότητες όπως την ικανότητα να ακούς μια λέξη και να αντιλαμβάνεσαι ποια γράμματα χρησιμοποιούνται για αυτή τη λέξη, το να κάνει κανείς, δηλαδή, την ομιλούσα γλώσσα, γραπτή (Schneck &  Amundson, 2010).

Τα παιδιά που δεν έχουν πετύχει να γράφουν καθαρά, ορίστηκαν από κάποιους συγγραφείς ως «φτωχοί γραφείς» και από άλλους ως παιδιά με «δυσγραφία».

Οι δυσκολίες στη γραφή ή δυσγραφία, είναι μια μαθησιακή δυσκολία που εντοπίζεται συνήθως στην πρώιμη παιδική ηλικία και επηρεάζει τη μαθησιακή εικόνα του παιδιού. Η αναλογία αγοριών και κοριτσιών είναι 3-4 προς 1. Συχνά, συνοδεύεται από παρορμητικότητα, διάσπαση προσοχής και υπερκινητικότητα. Τα παιδιά με δυσγραφία έχουν φυσιολογικό ή υψηλό δείκτη νοημοσύνης, χωρίς να έχουν προβλήματα όρασης ή ακοής. Συνεπώς η δυσγραφία δεν σχετίζεται με οργανικό υπόβαθρο (Κούρτη, 2005).

            Ένα παιδί με δυσγραφία συνήθως παρουσιάζει τα εξής:

  • Κάνει μεγάλα και δυσανάγνωστα γράμματα.
  • Έχει δυσκολία στο να γράψει ανάμεσα στις γραμμές του τετραδίου.
  • Παραλείπει, αντικαθιστά ή προσθέτει γράμματα ή συλλαβές.
  • Δεν τηρεί τους κανόνες στίξης.
  • Τα κενά που αφήνει σε προτάσεις είναι χωρίς νόημα ή δεν αφήνει καθόλου κενά.
  • Κάνει λάθη σε βασικούς κανόνες ορθογραφίας, αν και τους έχει διδαχτεί επανηλλημένα, και δεν έχει την ικανότητα γενίκευσής τους.
  • Μπερδεύει γράμματα που συγγενεύουν φωνολογικά (β/φ, δ/θ, χ/γ) ή οπτικά (ο/α), ή και τα αντιστρέφει (3/ε).
  • Δεν οργανώνει σωστά το χώρο του χαρτιού.
  • Η λαβή που χρησιμοποιεί είναι ασυνήθιστη ή ανώριμη.
  • Έχει κακή στάση σώματος την ώρα της γραφής.
  • Χρειάζεται πολύ χρόνο για τις εργασίες του, και γι’ αυτό το λόγο συχνά δεν τις πραγματοποιεί.
  • Δυσκολεύεται να διαλέξει χέρι.
  • Δυσκολεύεται στη χρήση του ψαλιδιού και στη ζωγραφική.
  • Παραπονιέται συχνά για πόνους στην άκρα χείρα.
  • Κάνει εναλλαγές και ανάμειξη του τρόπου γραφής.
  • Χρησιμοποιεί ανάμεικτα κεφαλαία και πεζά γράμματα

(Κούρτη, 2005· Center of Children Development, 2007).

 

Στόχος της εργοθεραπευτικής παρέμβασης για τις δυσκολίες γραφής είναι η βελτίωση των δεξιοτήτων που αφορούν τη γραφή και έχουν βρεθεί ελλειμματικές από την αξιολόγηση και η βελτίωση της ευαναγνωσιμότητας και της ταχύτητας της γραφής.

Η εργοθεραπευτική παρέμβαση στη γραφή περιλαμβάνει την ανάθεση δραστηριοτήτων που αφορούν τη γραφή τόσο στις θεραπευτικές συνεδρίες όσο και στο σχολείο. Οι δραστηριότητες αυτές στοχεύουν, συνήθως, στην ανάπτυξη του λεπτού κινητικού συντονισμού και την απομόνωση των δακτυλικών κινήσεων, στην προώθηση δεξιοτήτων που χρειάζονται πριν τη γραφή, στην ενίσχυση της διάκρισης δεξιού-αριστερού και στη βελτίωση του προσανατολισμού στη γραπτή γλώσσα (Scneck & Amundson, 2010).

Τα παιδιά, που οι βλάβες τους είναι τέτοιες που δεν τους επιτρέπουν να μάθουν αυτά που χρειάζονται για τη γραφή, μπορούν να χρησιμοποιήσουν υπολογιστές για τη γραπτή τους επικοινωνία, με προγράμματα επεξεργασίας και πρόβλεψης λέξεων. Άλλα παιδιά, παρά την έλλειψη των προαπαιτούμενων στοιχείων γραφής μπορεί να μάθουν να γράφουν το όνομά τους με την κατάλληλη εξάσκηση. Σε κάθε περίπτωση, οι εργοθεραπευτές πρέπει να καθορίσουν το πότε είναι κατάλληλο για τα μικρά παιδιά να εργαστούν επάνω στις προαπαιτούμενες δεξιότητες της γραφής, στις λειτουργικές δεξιότητες της γραφής ή και τα δύο. Επίσης, είναι σημαντικό οι εργοθεραπευτές να λαμβάνουν υπόψιν τι έχει νόημα και σκοπό για το παιδί, έτσι ώστε οι δραστηριότητες για την ανάπτυξη της γραφής να γίνονται μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο (Schneck &  Amundson, 2010).

Επιπλέον, ο εργοθεραπευτής πρέπει να είναι σε θέση να βοηθήσει στην αποκατάσταση της γραφής λειτουργώντας συμβουλευτικά με δασκάλους και γονείς, κάνοντας προσαρμογές στο ακαδημαϊκό περιβάλλον του παιδιού και παρέχοντας άμεσες οδηγίες στο μαθητή (Hammerschmidt & Sudsawad, 2004).

Η ποικιλία στις συνεδρίες είναι απαραίτητη και πρέπει να συμπεριλαμβάνει δουλειά στην τάξη αλλά και στο σπίτι που να αφορά την ύλη που διδάσκονται οι μαθητές. Η εξάσκηση των γραφικών δεξιοτήτων θα πρέπει να συνεχιστεί σ’ όλη τη διάρκεια του δημοτικού (Roston, 2010).

 

Αντωνία Παπαβασιλείου

   Εργοθεραπεύτρια

 

Πηγές:

Κουρτή, Ε. (2005). Δυσκολίες γραφής στη σχολική ηλικία: δυσγραφία. Συμπτώματα, προβλήματα, αντιμετώπιση. Η συμβολή της εργοθεραπείας και η αντιμετώπισή της. Εργοθεραπεία, 24, 22-25.

Center of Child Development. (2007). Handwriting Skills.

Feder, K., & Majnemer, A. (2007). Handwriting development, competency, and intervention. Developmental Medicine & Child Neurology, 49, 312-317.

Hammerschmidt, S. L., & Sudsawad, P. (2004). Teachers' survey on problems with handwriting: Referral, evaluation, and outcomes. American Journal of Occupational Therapy, 58, 185-192.

Learning Disabilities Association of America. Available on https://ldaamerica.org/types-of-learning-disabilities/dysgraphia/

Roston, K. (2010). A frame of reference for the development of handwriting skills. In P. Kramer & J. Hinojosa (Ed.), Frames of Reference for Pediatric Occuational Therapy (3rd ed., pp. 425-460). London: Lippincott Williams & Wilkins.

Schneck, C. M., & Amundson, S. J. (2010). Prewriting and handwriting skills. In J. Case-Smith (Ed.), Occupational therapy for children (6th ed., pp. 555-582). Missouri: Mosby Elsevier.

Το Δέντρο της Γνώσης

Μυστρά 1 Νέα Χαλκηδόνα
(Τρεις γέφυρες - σύνορα Περιστερίου με Αγ. Αναργύρους)
ΤΚ 14343
Τηλ: 210-8311131
Fax: 210 -8311132
6942-464678 Νίκος Πολύζος
6972-097743 Γιάννης Νικολάου

info@specialtherapys.com
Υλοποιήθηκε από Webnode